İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın abluka altındaki Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıların Mısır sınırındaki Refah kentine doğru genişletileceğine işaret etmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bu durumdan ‘derin endişe’ duyduğunu bildirdi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, X (eski adıyla Twitter) sosyal medya platformundan İsrail’in Refah’a askeri müdahale ihtimaline ilişkin yaptığı paylaşımda, “İsrail Savunma Bakanı’nın Refah’a askeri müdahaleye ilişkin açıklamalarından derin endişe duyuyorum” dedi. Türk, bu durumun büyük sivil kayıpları ve İsrail ordusunun saldırıları sonucu Refah’a doğru göç etmek zorunda kalan 1,5 milyonu aşkın savunmasız Filistinlinin bilinmeyen yerlere doğru yerinden edilmeleri konusunda tehlike arz ettiğini söyledi.
Gallant, Gazze Şeridi’nin Han Yunus bölgesindeki İsrail birliklerini ziyaretinde, Han Yunus’taki saldırılarını Refah kentine taşıyacaklarını söylemişti. BM Sözcüsü Stephane Dujarric de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in İsrail’in saldırılarını Gazze’nin Refah’a doğru genişletme ihtimalini son derece endişe verici bulduğunu bildirmişti.
HAMAS LİDERİ, FİLİSTİNLİ GRUPLARLA YENİ ATEŞKES TEKLİFİNİ GÖRÜŞTÜ
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları 120 gündür devam ederken, olası bir geçici ateşkes ve rehine takası anlaşması için yapılan görüşme ve müzakere haberleri de basına yansımayı sürdürüyor. Hamas’tan yapılan yazılı açıklamalara göre, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Fransa’nın başkenti Paris’te yapılan toplantıda ortaya atılan yeni ateşkes ve rehine takası önerisine ilişkin Filistinli gruplarla istişarelerde bulundu.
AA’nın aktardığına göre, Heniyye bu bağlamda İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Genel Sekreteri Cemil Mizhir ile bir araya geldi. Görüşmelerin nasıl gerçekleştiğine ilişkin bilgi verilmeyen açıklamada, her iki görüşmede de ‘Filistin’de yaşanan siyasi ve askeri gelişmeler ile Aksa Tufanı’nın’ ele alındığı kaydedildi.
‘TAM BİR TAKAS ANLAŞMASI YAPILSIN’
İsrail’in Gazze’deki saldırılarının sona ermesiyle ilgili tekliflerin istişare edildiği görüşmelerde, ‘Paris toplantısındaki yeni teklifin; saldırıların tamamen durması, İsrail ordusunun Gazze dışına çekilmesi, ablukanın kaldırılması, Gazze’nin yeniden imar edilmesi, Gazze’ye yaşam için gerekli tüm maddelerin girişinin sağlanması ve tam bir takas anlaşması yapılması’ temelinde değerlendirildiği ifade edildi.
Heniyye-Mizhir görüşmesinde ayrıca, ‘Aksa Tufanı’nın kurtuluş savaşı, işgalin sona ermesi, başkenti Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulması ve Kudüs’te geri dönüş hakkının tesis edilmesi bağlamında gerçekleştirildiği’ kaydedildi.
Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, 28 Ocak’ta Washington’da verdiği bir röportajda, َFransa’nın başkenti Paris’te ABD, İsrail, Mısır ve Katarlı yetkililerle Gazze’de ateşkes ve esir takasına ilişkin müzakerelerin yapıldığını söylemişti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby de Amerikan MSNBC kanalına yaptığı açıklamada, Paris’te ABD, Katar, Mısır ve İsrailli yetkililer arasında müzakere edilen ateşkes ve esir takası konusunda bir çerçevenin oluştuğunu, özellikle esir takası konusunda somut bir ilerleme kaydedildiğini aktarmıştı.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye ise Paris toplantısından çıkan ‘çerçeve anlaşmasını’ ve bunun uygulanmasına ilişkin maddeleri görüşmek üzere Kahire ziyareti için davet aldıklarını açıklamıştı. Heniyye, “Paris toplantısından çıkan teklife karşı Hamas’ın cevabı öncelikle Gazze’ye acımasız saldırganlığın durması ve İsrail güçlerinin Gazze Şeridi’nin dışına çekilmesi temelinde olacaktır” ifadelerini kullanmıştı.
WSJ: HAMAS İÇİNDEKİ ANLAŞMAZLIKLAR MÜZAKERELERİ GECİKTİRİYOR
Öte yandan, ABD basınına yansıyan haberlerde, ABD destekli ateşkes teklifine ilişkin Hamas içindeki bölünme ve anlaşmazlıkların müzakereleri geciktirdiği ve yavaşlattığı iddia edildi.
The Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin haberine göre, Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, Gazze’de çatışma ve saldırılara verilecek 6 haftalık bir arayı kabul etti. Müzakereler hakkında bilgi sahibi yetkililere dayandırılan haberde, Hamas liderleri arasındaki bölünme ve anlaşmazlıkların Hamas’ı rehine takası ve geçici ateşkes konusunda ABD’nin desteklediği teklife imza atmaktan alıkoyduğu ileri sürüldü.
İSRAİL VE HAMAS NE TALEP EDİYOR?
Yetkilileri aktardığına göre, Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinwar’ın da aralarında olduğu kişiler, ilk etapta çatışmalara verilecek 6 haftalık ara teklifini kabul etmeye hazır ancak Hamas’ın ‘sürgündeki’ siyasi liderleri ‘daha fazla taviz’ ve ‘kalıcı ateşkes için müzakere yürütülmesini’ talep ediyor. Mısırlı yetkililer, Hamas’ın siyasi kanadının yaklaşık 3 bin Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını, bunun karşılığında 36 İsrailli rehinenin salıverilmesini istediğini bildirdi. Yetkililerin paylaştığı bilgilere göre, Hamas ayrıca rehinelerin serbest bırakılmasının üç yerine dört aşamada gerçekleşmesini talep ediyor.
İsrailli müzakereciler ise buna karşılık olarak ölü veya sağ olmak üzere tüm rehinelerin isimlerinin olduğu bir liste ve Hamas’tan tüm rehinelerin serbest bırakılacağı yönünde bir güvence istiyor. Hamas ise tüm rehinelerin yerinin belirlenebilmesi için zamana ihtiyaçları olduğunu, bazı rehinelerin İsrail’in saldırıları sonucu hayatını kaybetmiş olabileceğini ifade ediyor. Teklif aynı zamanda İsrail savaş kabinesinin onayını da bekliyor.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
