Hıdırellez coşkusu, Türkiye’nin pek çok coğrafi bölgesinde her yıl kutlanan çeşitli etkinliklerle birlikte yaklaşıyor. Orta Asya’dan Balkanlar’a, Ortadoğu’dan Anadolu’ya kadar, mevsimin bayramı için heyecanlı bir bekleme süreci başladı. Peki, Hıdırellez nedir? Hıdırellez ne zaman kutlanacak? Hıdırellez ritüelleri neler?
HIDIRELLEZ NEDİR?
Hıdırellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar’da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.
HIDIRELLEZ NE ZAMAN KUTLANIR?
Gregoryen takvimine (miladi takvim) göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan Hıdırellez günüdür.
6 Mayıs’tan başlayıp 7 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.
Türkiye’de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece kutlanır.
Hıdırellez, Hıristiyanlar da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Rum Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler “Aziz George” günü olarak kutlamaktadırlar.
Hıdırellez’in UNESCO’nun “İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi”ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.
HIDIRELLEZ NASIL KUTLANIR?
Ateş yakma: Hıdırellez gecesi, insanlar genellikle ateş yakarlar. Bu ateşin etrafında toplanıp şarkılar söylenir, dans edilir ve dilekler tutulur.
Dilek tutma: Hıdırellez, dileklerin gerçekleşeceği bir gün olarak kabul edilir. Dolayısıyla insanlar bu gece dileklerini tutarlar. Dilekler genellikle kağıtlara yazılır veya sözlü olarak ifade edilir.
Doğaya saygı göstergesi: Hıdırellez, doğanın uyanışını ve yeniden doğuşunu simgeler. Bu nedenle insanlar genellikle doğaya saygı göstermek için çeşitli etkinlikler düzenlerler, ağaç dikme gibi.
Bahar temizliği: Bazı bölgelerde, Hıdırellez öncesinde evler temizlenir ve süslenir. Bu, yeni mevsimi karşılamak için bir hazırlık ve temizlik ritüeli olarak görülür.
Piknikler ve eğlenceler: Hava genellikle güzel olduğu için Hıdırellez günü piknikler ve açık hava etkinlikleri popülerdir. Aileler ve arkadaşlar bir araya gelir, doğada vakit geçirir ve eğlenirler.
